سۆز و بیرکردنەوەو گومان لە هەڵسەنگاندنی رووداوە سیاسییەکانی ئەمڕۆی عێراق و کوردستاندا
ئەگەرچی تاکی کورد ، بەگشتی ، لە باشووری کوردستاندا ئاستێکی بەرچاوی هوشیاریی سیاسی هەیە ، بەڵام هێشتا سۆز بەسەر بیرکردنەوەیدا زاڵەو ، بڕیارەکانی بەرەنجامی بیرکردنەوەیەکی هەمەلایەنە نییە .هێشتا توانای خوێندنەوەی لاپەڕە سپییەکانی نییە ، ناتوانێت تێکەولێکەکانی پشتی پەردە ببینێت .هوشیاریی سیاسی لەو ئاستەدا نییە سیناریۆ رەش و سپییەکان لە یەکتری جیابکاتەوە ، بۆیە بیروڕاو بۆچوونی بەرامبەرەکانی رەتدەکاتەوە ، تەنانەت تەخوینیشی دەکات و هیچ بوارێک بۆ پرەنسیپی گومان ناهێڵێتەوە ، ئەو گومانەی ( دیکارت ) ی فەیلەسوف بەسەرچاوەی یەقین و زانیاریی دروستی دەزانێت .
رووداوەکانی ئەم دواییەی عێراق و کوردستان ، هاوکات وروژاندنی پرسی دەوڵەتی سەربەخۆی کوردستان ، کاردانەوەی جیاجیای لێکەوتۆتەوە . دوو لێکدانەوەو دوو هەڵسەنگاندنی سەرەکیی لەنێو ئەو کاردانەوانەدا دیارن . بەشێکی خەڵکی کورد گەشبینن و بە سیناریۆیەکی سپی دەزانن و بەهیوان ئەمڕۆ سبەی دەوڵەتی کوردی رابگەیەنرێ ، بەشێکیدیکە گوماندەکەن تا رادەی ئەوەی بە سیناریۆیەکی رەشی بزانن لەچەشنی ئەو سیناریۆ رەشەی سوریای خەڵتانی خوێن کردووە . ئەویان خۆشباوەرە بە بوونی دەرفەتێک کە ئەمریکاو ئیسرائیل و سەلماندنێکی رۆژئاوای لە پشتەوە بێت بۆیە رای بەرامبەر بە تاوان دەزانێت و تەخوینی دەکات ، بە بۆچوونی ئەمیانیش لۆژیکی گەیشتن بەڕاستییەکان وەها دەخوازێت ئامرازی گومانت هەبێت تا راستییەکان رووندەبنەوەو تیادا یەقین دەردەکەوێت . ئەوانەی گوماندەکەن مافی خۆیانە ، مافی بۆچوونی جیاوازو دەربڕینی جیاواز مافێکی سەرەتایی ئازادییە لەهەر وڵاتێکدا ئازادی بەهای هەبێت . ئاخر هاتنی داعش و دەستبەسەرداگرتنی لایەکی عێراق لەچاوتروکاندنێکدا گومان دەخاتەوە ، هەرەسی لەشکری عێراق و بەدەستەوەانی هەمو چەک و جبەخانەکانیان گوماناوییەو پاساوێکی لۆژیکیی بۆ نییە ، بوونی ئاشکراو لەبەرچاوی بەعس و دەرکەوتنیان لەگەڵ داعشدا جێی گومانە ، کاتێک ئۆباما جەختدەکاتەوە کە هێز بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش نانێرێت ، گومانی ئەوەت لەلا دروست دەکات ئەمریکا لەپشت رووداوەکانەوە بێت ،کاتێک هەواڵی بەیەکادان و جەنگێکی خوێناوی سەر سنوورو جەبهەیەک و ئارامی و خامۆشی سنورو جەبهەیەکیدی لەگەڵ داعشدا دەبینیت و دەبیستیت ، دادەمێنیت و ناتوانیت گومان بەلاوە بنێیت ، کاتێک دەبینیت کانتۆنەکانی کوردانی سوریا بەر پەلاماری داعش دەکەون ، گومانی ئەوە دەکەیت ئەم هێرشە پەیوەندی بەو خەندەقەوە هەبێت کە سنووری بۆ باشوورو خۆرئاوای کوردستان داناو بەنیازە ئەزموونی خۆرئاوای کوردستان زیندەبەچاڵ بکات ، کاتێک هەموو کێشەو ئاستەنگ و گرفتە زۆروزەبەندەکانی خەڵکی کوردستان دەبینیت بوون بەژێر پەردەی رووداوەکان و مزگێنیی دەوڵەتی سەربەخۆوە ، گومانی پەردەپۆشکردنی ئەو قەیرانانە یەخەت دەگرێت ، کاتێک عوسمانییەکان داوادەکەن کەرکوک هەرێمێکی سەربەخۆی دەرەوەی دەوڵەتی کوردی بێت ، گومانەکانت توندتر دەبنەوە ، کە مەرجی فرۆشتنی نەوتی کەرکوکی دێتەسەر گومانی زیندووکردنەوەی ویلایەتی موصل لەلات بەرجەستە دەبێت ، کە سەفەوییەکان بەغدا دەپارێزن و هەرەشەی دەستێوەردان لەکاروباری عێراق و کوردستان دەکەن ، پەیامێکی کۆنت پێدەگات و گومانی بوونی نەخشەیەک دەکەیت تیادا کوردستان بکرێتە پێخوسی عوسمانییەکان و سەفەویەکان . ئەم هەموو گومانانە سەرەڕای گومانێکی ئەزموونکراویش کە مێژوو وەک دەرس و پەند فێریکردووین و پێمان دەڵێت : جەنگ درێژەپێدانی سیاسەتەو هیچ جەنگێک بەبێ بەرژەوەندی شەرکەرەکان بەرپا نابێت ، بۆیە گومان دەکەیت شەڕی بەرژەوەندی و پارەو دەسەڵات و نەوتمان لێبکەن بەشەڕی نەتەوەیی و مەسەلەی مافی بڕیاردانی چارەنوس …ئیتر هەر گومانەو لەڕیزی گومانەکاندا رێچکە دەگرێت و کەسێک نییە گومانێکت بۆ بڕەوێنێتەوەو دەبێت چاوەڕوانی کۆتایی فلیمەکە بکەیت ، بەکورتی ئەم گومانانە بە مێشکمدا گوزەردەکات و بمبورن کە هەر ئەوەندە لەسیاسەت تێدەگەم .
فوئاد قەرەداغی
١١ ی تەموزی ٢٠١٤
nanwazadi 