ناوەرۆکی کتێبی ناتوانن پەیڤەکانم زیندانیی بکەن

ناوەرۆکی کتێبی
( ناتوانن پەیڤەکانم زیندانیی بکەن )

نووسینی : فەهمی قەرەداغی

کۆکردنەوەو رێکخستن و پێشەکیی : فوئاد قەرەداغی

ناوی کتێب : ناتوانن پەیڤەکانم زیندانیی بکەن
بابەت : کۆمەڵێک وتاری رۆژنامەوانی
نووسینی : فەهمی قەرەداغی
چاپ : چاپی یەکەم … سلێمانی
نەخشەسازی بەرگ : دیاری جەمال
تیراژ : ( ١٠٠٠ ) دانە
ژمارەی سپاردنی ( ١٧٧ ) ی ساڵی ٢٠٠٤ ی وەزارەتی رۆشنبیریی پێدراوە

بەشەکان و بابەتەکانیان

پێشەکی
هەڵوێست لە شەهیدێکی گومناو
لە مام جەلال – ەوە بۆ کوردستانی نوێ ی بەڕێز … فەرامۆشکردنی کەسوکاری شەهیدەکان شەرمەزارییە بۆ هەموومان : مام جەلال
نیشتمانپەروەرێکی گومناو : صەلاح شێخ شەرەف
بێدەنگییەکی ناچاری لە ئاستی تێکۆشەرێکی گومناوو ئاوڕدانەوەیەکی دڵسۆزانە : فوئاد قەرەداغی
وەفدێکی مەڵبەندی سلێمانی و کەرکوک سەردانی ماڵی شەهید فەهمی قەرەداغی یان کرد

بەشی یەکەم … زادەی بیرو پێزی قەڵەم
١ . گوتارە سیاسییەکان
– یەکی ئایار جەژنی یەکێتی و سەرکەوتنی زەحمەتکێشانە
چۆن سەرکەوتنە مەزنەکەی دیان بیان ڤۆ وەدەست هات ؟
یەکی ئایار هاندەری یەکخستنی کرێکارانی کوردو عەرەبە
سەرکردەی نەقابی وسەربەستیی رەخنەی بەسوود
یەکی ئایارو خەباتی یەکگرتووی کرێکارانی کوردو عەرەب
یەکی ئایار چۆن بوو بە جەژنی کرێکاران ؟
دەوری رووخێنەرانەی ئەمریکا لەناو بزووتنەوەی نیقابی کرێکارانەدا
با هەر شەکاوە بێت ئاڵای شۆڕشی ئۆکتۆبەری مەزن
ئەمەریکا چی ئەکات و چی ئەوێ ؟
پێداچوونەوەکەی کاک ” میم ” لەبەر تیشکی مارکسیزم – لێنینیزم دا
پارتی کۆمۆنیستی سۆڤیەت لە چی پێکهاتووە ؟

٢ . بابەتە کۆمەڵایەتییەکان

دیسانەوە بەزمی خونفسییەت
سەرەمقەستێک دەربارەی ئافرەت و جیاوازی و چەوساندنەوە
خۆشەویستیی راستەقینە هەیە
کێ بردویەتییەوە ؟!
روونکردنەوەیەک دەربارەی خونفوسییەت … خونفوسییەت چۆن بنبڕ دەکرێت ؟!
ئافرەتانی ڤێتنام بەشێکن لە هێزی شۆڕشگێڕ
کێ زۆردارەو .. کێ زۆرلێکراو ؟!
رزگاری و یەکسانی ئافرەت لە چەپکە وشەیەکدا
باوکان و ناردنی کچ بۆ دانیشگا
لە ناخی کۆمەڵی کوردستانەوە … هەرەوەز

٣ . نووسەران و خەباتی رۆشنبیریی

چەند تێبینییەک دەربارەی نووسەرە چەپڕەوەکان
راگەیاندنی شۆڕشگێڕانە ئەبێ چۆن بێت ؟
رۆشنبیرانمان و بیروباوەڕی ئەم سەردەمە
مناڵانی ئەڵمانیای دیموکرات چی ئەخوێننەوە ؟
چاپخانەی ژمارە پێنج لە پەکین
نووسەری شۆڕشگێڕ ئەبێ وا بیربکاتەوە

٤ . وشە ئەدەبییەکان

پاڵەوان ئەبێ کۆڵنەدەربێ
دیسان رەجەب و پیاوخۆران
لای ئێوە
لە بازاڕی تلیاکفرۆشەکاندا
پووچەڵکردنەوەی فێڵەکانی دایکی دێو
خولیای ناتری گەرماوەکە
پەندی خەبات و ئازادی و پاڵەوانێتی لە کەلەپوری فۆلکلۆریی روسیدا
کودەتایەک لە وڵاتی بەنگکێشەکاندا
رازو گلەیی
لای ئێوە
بووکە بە بارانێ
دەزگیرانەکەم

٥ . زانیاری و ژیاننامە

نۆرمان باثیۆن شەهیدی رێگای نێونەتەوەیی پڕۆلیتاریایە !
لایەنێکیتری ژیانی جینی مارکس
لە سەماکەری بالێوە بۆ سەرەک کۆماری
کەی پاتریس لۆمۆمبا شەهیدکرا ؟!
هەشتا ساڵ لە تەمەنی ” ماو ” بەشێکە لە مێژووی پرشنگداری گەلی چین
فرمێسکی بەخوڕ بۆ کاکە یاسین

٦ . زانیاریی گشتی

سەرچاوەکانی میکۆنگ
چۆن لە ئەڵمانیای دیموکراتی زەوی سازئەکرێ ؟
کەڵچەری ماددی کوردەکان
لەگەڵ نەوە تەمەن درێژەکاندا
خەڵاتی نۆبڵ و دوو هەڵوێست
رووداوە گرنگەکانی مانگی ئەیلوول

٧ . چەند وتارێک بە زمانی عەرەبی

الحل السلمي للقضية الکردية والحل العسکري لقضية فلسطین ضربات قاصمة للامبریالية
” الشباب ” مع شباب الطلیعة الکردية التقدمية
تحية للنور

بەشی دووەم … پێنووسی پەیامنێرێک و کاروباری رۆژانەی شار

هونەرمەند ئیسماعیل خەیات شەیدای داروبەردی سروشتی ئەم خاکەیە !
نوێ لە هونەری تەشکیلی دا
جیهانی هەنگ و هەنگوین و پسپۆڕێکی میللی لە کوردستانەوە
لەگەڵ ئیبراهیم محەمەدی هونەرمەند دا
گەشتێک بەناو تابلۆکانی پێشانگای هونەرمەندانی سلێمانیدا
خەریکە شەپۆلی خونفوسییەت سلێمانی ئەگرێتەوە
کتێبگرەوە نموونەیەکیتری دواکەوتوویی گەلەکەمان
پرسە لە سلێمانی
لەگەڵ دەرهێنەرو ئەکتەرەکانی چیرۆکی شانۆیی ” پاڵەوانێتی گەل ”
لەگەڵ مامۆستایانی مەڵبەندەکانی قەلاچۆکردنی نەخوێندەواریی لە سلێمانیدا
بزووتنەوەی شانۆگەریی لە قوتابخانەکاندا
دەنگوباسی ئاهەنگەکانی یادی بیستەمین ساڵەی دامەزراندنی یەکێتیی قوتابیانی کوردستان
دەربارەی جگەرەی کوردی چی ئەزانی ؟
دەستەی دامەزرێنەری تیپی شانۆی پێشڕەوی کوردی بۆ ( هاوکاری ) ئەدوێن
هەلاجیی لە کوردستاندا
لەگەڵ کۆنترین وێنەگر لە سلێمانیدا
ئاهەنگی دەرچوونی دەستەی یەکەمی قوتابیانی زانکۆی سلێمانی
دوانێک دەربارەی لەناوبردنی بێکاریی
چ کتێب و گۆڤارو رۆژنامەیەک زۆرتر ئەخوێندرێتەوە ؟
دیدەنییەک لەگەڵ خوێندکارانی بەشی کوردی لە زانستگای سلێمانی
دوانێک دەربارەی بڕینەوەی مووچە بۆ کەسوکاری شەهیدانی کوردستان
ئاهەنگی بیرەوەریی ( ٢٥ ) ساڵەی دامەزراندنی پارتی لە شاری هەڵمەت و قوربانی
چەپکێ گوڵی نوێ لە باخی هونەردا
ئاهەنگی جەژنی تەمموزی ١٩٧١ لە سلێمانی
” هاوکاری ” لەگەڵ کرێکاران و جووتیارانی کوردستاندا
لەگەڵ یاریدەدەری پارێزگاری سلێنانیدا
دیسانەوە پەیکەرەکەی پیرەمێرد
لەگەڵ قوتابیانی دانیشگای سلێمانی
پەراوێزەکان

پاشکۆی وێنەکان

پێڕست

پڕۆفایلی فوئاد قەرەداغی

پرۆفایل

فوئاد قەرەداغی

‌ فوئاد قه‌ره‌داغی کوڕی شێخ ئەنوەر کوڕی زانای ئاینی شێخ عومەری قەرەداغی ناسراو بە ئیبنولقەرەداغی – یە ، ساڵی 1945 له‌ گه‌ڕه‌کی ( ده‌رگه‌زێن ) ی سلێمانی له‌دایکبووه .‌
خوێندنی سه‌ره‌تایی و ناوه‌ندی و خانه‌ی مامۆستایانی له‌ سلێمانی ته‌واوکردووه .‌
ساڵی 1963 خانه‌ی مامۆستایانی سلێمانی به‌ پله‌ی یه‌که‌م بڕیوه‌
ساڵی 1977 به‌شی ( په‌روه‌رده‌و سایکۆلۆژیی ) له‌ کۆلیجی ئادابی ( الجامعة المستنصرية ) ته‌واوکردووه‌و به‌ پله‌ی دووه‌م به‌کالۆریۆسی له‌ ( کارگێڕی و سه‌رپه‌رشتیاریی په‌روه‌رده‌یی ) دا هێناوه .‌
له‌نێوان 1963 و 1978 دا مامۆستای سه‌ره‌تایی بووه‌ له‌ قوتابخانه‌کانی ( خالیدییه‌ له‌ هه‌ولێر ، قه‌ندیل له‌ قه‌ڵادزێ ، زێوه‌رو سه‌رشه‌قام و بادینان و تانجه‌رۆ له‌ سلێمانی ، قه‌ره‌داغی سەرەتایی لە شارۆچکەی قەرەداغ ، ئه‌نده‌لوس له‌ دیوانییه‌ ، ئه‌ربدو ئیبن زوبه‌یرو ئیبن روشد له‌ به‌غدا .
له‌ نێوان 1978 و 1998 دا له‌ به‌ڕێوه‌به‌رێتی ئاماده‌کردن و راهێنانی سه‌ر به‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیی گشتیی په‌روه‌رده‌ی سلێمانی و دواتر هه‌ولێر ، سه‌رپه‌رشتیاری هونەریی بووە .
له‌م ساڵانه‌دا جگه‌ له‌وه‌ی به‌ڕێوه‌به‌ری ده‌یان ده‌وره‌ی راهێنانی ماموستایان بووه‌ ، له‌ سەد ده‌وره‌ زێتردا ، وانه‌کانی ئیداره‌و په‌روه‌رده‌و سایکۆلۆژیی گوتۆته‌وه .
لە نێوان ئەیلولی 2000 و شوباتی 2002 دا سەرۆکی یەکێتیی مامۆستایانی کوردستان بووە لە ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان دا .
دوای وازهێنانی له‌ سه‌رۆکایه‌تی یه‌کێتیی مامۆستایانی کوردستان تا خانه‌نشینکردنی ، له‌ دیوانی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی ئیداره‌ی سلێمانی راوێژکاری په‌روه‌رده‌یی بووه‌ .
له‌ بواری سیاسه‌تدا کاریکردووەو له‌م حزب و رێکخراوانه‌دا بەرپرسیارێتی هەبووە: ( یه‌کێتیی قوتابیانی کوردستان ، پارتی دیموکراتی کوردستان ، یه‌کێتیی لاوانی دیموکراتی کوردستان ، یه‌کێتیی مامۆستایانی کوردستان ، یه‌کێتیی نووسه‌رانی کورد ، کۆمه‌ڵه‌ی مارکسی لێنینی کوردستان ، رێکخراوی مارکسی لێنینی شیوعییەکانی عێراق ) ، دوا کاری سیاسیشی هه‌ڵسووڕان بووه‌ ، وەک ئەندامی دەستەی باڵا ، له‌ ریزه‌کانی‌ ( بزووتنه‌وه‌ی به‌ره‌و ریفراندۆم ) دا .
له‌ شه‌سته‌کانی سه‌ده‌ی رابردوودا ، وه‌ک نووسه‌ر و ئه‌ندامی ده‌سته‌ی نووسه‌ران ، به‌شداریی نووسین و ده‌رکردنی ئه‌م بڵاوکراوانه‌ی پارتی دیموکراتی کوردستان ( باڵی مه‌کته‌بی سیاسی ) و یه‌کێتیی مامۆستایانی کوردستانی کردووه :‌ ( چه‌کی خه‌بات ، ره‌نج ، رابه‌ر ، بروسکه‌ ، ئامانج ، هه‌ڵمه‌ت ) .
ئه‌ندامی ده‌سته‌ی نووسه‌رانی گۆڤاری ( رووناکی ) ی پاشکۆی رۆژنامه‌ی ( النور ) بووه .‌
ئه‌ندامی ده‌سته‌ی نووسه‌رانی گۆڤاری ( رزگاری ) بووه‌ که‌ ساڵی 1969 و 1970 له‌ سلێمانی ده‌رده‌چوو .
دوای راپه‌ڕین ( ١٩٩٤ – ١٩٩٨ ) له‌ گۆڤاری ( دواڕۆژ ) دا سکرتێری نووسین بووه‌ .
له‌ نێوان تشرینی یه‌که‌می 1995 و ئابی 1996 دا له‌ رۆژنامه‌ی ( کوردستانی نوێ ) دا، سه‌رپه‌رشتیی لاپه‌ڕه‌ی ( په‌روه‌رده‌ی نوێ ) ی کردووه .‌‌
له‌ حوزه‌یرانی 1999 وه‌ هه‌تا ئه‌یلولی 2000 ، سه‌رنووسه‌ری رۆژنامه‌ی ( هه‌رێمی کوردستان ) بووە .
لە ساڵی ٢٠٠٤ وە خانەنشینە .

پڕۆفایلی فەهمی قەرەداغی

پڕۆفایل

فەهمی قەرەداغی

فەهمی قەرەداغی کوڕی شێخ ئەنوەر کوڕی زانای ئاینی شێخ عومەری قەرەداغی ناسراو بە ئیبنولقەرەداغی – یە . رۆژی ٨ ی کانوونی دووەمی ساڵی ١٩٤٨ لە شاری هەڵەبجە لەدایکبووە .قوتابخانەی سەرەتایی و ناوەندیی لە سلێمانی و قۆناغی ئامادەیی لە هەولێر خوێندووە . ساڵی ١٩٧٠ بەشی ( سیاسەت ) ی لە کۆلیژی ( یاساو سیاسەت ) ی زانکۆی بەغدا تەواوکردووە .
هاوینی ساڵی ١٩٦٢ چۆتە نێو ریزەکانی ( یەکێتیی قوتابیانی کوردستان ) ەوە . ئەو کاتە لە دواناوەندیی ( الوطن ) لە سلێمانی ، قوتابی پۆلی دووەمی ناوەندی بووە . ساڵەکانی خوێندنی لە زانکۆ ، وەک هەڵسووڕاوێکی چالاکی پارتی دیموکراتی کوردستان و رێکخراوی یەکێتیی قوتابیانی ( باڵی مەکتەبی سیاسی ) دەناسراو ، تا دەرچوونی ئەندامی مەکتەبی سکرتاریەتی ئەو رێکخراوە بوو ، لە تێکەڵبوونەوەی هەردوو باڵی پارتی و هەردوو رێکخراوی قوتابیانیشدا ساڵی ١٩٧١ ، بۆتە ئەندامی لیژنەی ناوچەی سلێمانی یەکێتیی قوتابیانی کوردستان .
ساڵی ١٩٧٠ ، هەر لە یەکەم رۆژەکانی دامەزراندنی ( کۆمەڵەی مارکسی لێنینی کوردستان – عێراق ) کە چەند ساڵ دواتر بووە ( کۆمەڵەی رەنجدەرانی کوردستان ) ئەندامێکی کارای شانە سەرەتاییەکانی کۆمەڵە بووە .
ساڵی ١٩٧١ وەک پەیامنێری هەفتەنامەی ( هاوکاری ) لە سلێمانی دامەزرا . هەر لەو ساڵەشدا بوو بە کارمەندی فەرمانگەی ( بیمەو خانەنشینیی کرێکاران ) لە سلێمانی . لە ماوەی کاری پەیامنێرێتیدا ، لەسەروبەندی دوای دەرچوونی بەیاننامەی ١١ی ئازار تا چەند مانگێک دوای هەرەسی شۆڕشی ئەیلول ، بە قەڵەمی ئەو ، دەنگوباس و پانۆرامای چالاکیی سیاسی و رۆشنبیریی و هونەری و رەخنەو گلەیی خەڵکی سلێمانی ، دەگەیشتنە سەر رووی هەفتەنامەکە ، بەڵام بەهۆی بارودۆخەکەوە ، بەرە بەرە خۆی لە پەیامنێرێتی دزییەوەو لەهاوینی ئەو ساڵەدا وازی لە هەفتەنامەکە هێنا .
لە کۆتایی حەفتاکاندا ، بەهۆی باری نالەباری سیاسی و هێرشی یەک لەسەر یەکی دەزگا سەرکوتکەرەکانی رژێمی بەعس بۆ سەر رێکخستنەکانی کۆمەڵە ، شوێنی کارکردنی بردە هەولێرو ماڵەکەشی بۆ ئەوێ گواستەوە. لەهەولێر سەرەتا لە ( مەکتەبی تەشغیل ) ی کرێکاران و ، دواتر لە فەرمانگەی ( بیمەو خانەنشینیی کرێکاران ) ی سەر بە ( ئەمیندارێتیی تەندروستی و کاروباری کۆمەڵایەتی ) کاریکرد ، تا لە رۆژی ٢٩ ی تشرینی دووەمی ساڵی ١٩٨٠ دا دەستگیرو بێسەروشوێنکرا .
فەهمی قەرەداغی تەنها یەک کتێب بەناونیشانی : ( ناتوانن پەیڤەکانم زیندانیی بکەن ) بەناوییەوە هەیەو ، زۆربەی نوسینەکانی و دیمانە رۆژنامەوانییەکانی لە خۆ دەگرێت ، فوئاد قەرەداغی برای کۆیکردوونەتەوە ، بابەتەکانی لەچەند بەشێکدا رێکخستووە ، ناونیشانی بۆ داناون و پێشەکی بۆ نووسیوە .