دەربارەی ئینتەرنێت و گرووپەکان

9 کانونی دووهەم

 

 

 

 

ده‌رباره‌ی ئینته‌رنێت و گرووپه‌کان

 

له‌سه‌ر تۆڕی کۆمه‌ڵایه‌تیی فه‌یسبوک له‌ ئینته‌رنێتدا ، به‌شێوه‌یه‌کی فراوان ، پێکهێنانی گرووپی جیاجیا ده‌بینین . هه‌ر گرووپه‌ کۆمه‌ڵێک له‌ به‌شداربووانی ئه‌و تۆڕه‌ی کۆکردۆته‌وه‌و  ، ئامانجێک ، مه‌به‌ستێک ، که‌یسێکی بۆ خۆی دیاریکردووه‌ . هه‌ندێک له‌و گرووپانه‌ ئه‌کتیڤن و ، هه‌ندێکیشیان هه‌ر به‌ناو هه‌ن و کارلێکێکی به‌رچاو له‌نێوانیاندا نییه‌ .

سه‌رچاوه‌ی پێکهێنانی ئه‌م گرووپانه‌ بۆ سروشتی کۆمه‌ڵایه‌تیی کۆمه‌ڵ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ، په‌یوه‌ندیی به‌ خه‌سڵه‌تی کۆمه‌ڵایه‌تیی مرۆڤه‌وه‌ هه‌یه‌ ؛ ئه‌و سروشت و خه‌سله‌تانه‌ی له‌ سه‌ره‌تای بوونی مرۆڤه‌وه‌ له‌سه‌ر زه‌وی  ، دیارده‌یه‌کی بوونی مرۆڤ و چالاکییه‌کانی بووه ،‌ چ له‌ ململانێیدا له‌گه‌ڵ سروشت و ، چ له‌ ململانێی کۆمه‌ڵایه‌تیدا .

مرۆڤ بێ کۆمه‌ڵ نه‌یتوانیوه‌ ئه‌و ململانێیه‌ به‌ره‌وپێشه‌وه‌ به‌رێت  ، پێشکه‌وتنی ژیانیش سه‌ره‌نجامی ئه‌و کاره‌ هه‌ره‌وه‌زییه‌ کۆمه‌ڵایه‌تییه‌ بووه‌ که‌ گرووپه‌ جیاجیاکانی مرۆڤ بۆ به‌ده‌ستهێنانی ژیانێکی باشتر پێڕه‌ویانکردووه‌ . به‌م پێیه‌ پێکهێنانی گرووپ له‌ ئاسته‌ جیاجیاکانی کۆمه‌ڵداو  ، دیارده‌ی سه‌رهه‌ڵدانی له‌نێو نوێترین ئامرازه‌کانی په‌یوه‌ندیی کۆمه‌ڵایه‌تی سه‌رده‌می پێشکه‌وتنی زانست و ته‌کنه‌لۆژیا ، درێژه‌پێدانی ئه‌و ره‌وته‌ مێژووییه‌ی کاری به‌کۆمه‌ڵه‌ که‌ به‌شێوه‌ی جۆراوجۆرو بۆ مه‌به‌ستی جیاجیا پێکهاتووه‌ .

ئه‌مڕۆ به‌ هۆی ئه‌و ئیمکاناته‌ی تۆڕه‌ کۆمه‌ڵایه‌تییه‌کان ره‌خساندوویانه‌ ، ده‌توانرێت له‌ زۆر بواردا به‌شێوه‌یه‌کی باش ،  که‌ هه‌رگیز پێش ئه‌م بازدانه‌ گه‌وره‌یه‌ی زانست و ته‌کنه‌لۆژیا نه‌بووه‌و نه‌بینراوه‌ ، خه‌ڵکی خۆی رێکبخات و بۆ به‌دیهێنانی هه‌موو  پێداویستییه‌کانی ژیانیان سوودی لێوه‌ربگرن .

سوودوه‌رگرتن له‌ ئینته‌رنێت  له‌ بواری په‌یوه‌ندیدا ، ده‌شێت هه‌موو کایه‌کانی سیاسی و ئابووری و کۆمه‌ڵایه‌تی و رۆشنبیریی و په‌روه‌رده‌یی و سه‌ربازی و ئیداری و … هتد ، بگرێته‌وه‌و ، به‌ئاسانترین رێگه‌ مه‌به‌سته‌کان به‌ده‌سته‌وه‌ بدات . ده‌توانێت شێوه‌ ته‌قلیدییه‌کانی په‌یوه‌ندیی ئه‌ندامانی گرووپێک یان په‌یوه‌ندیی گرووپه‌کان به‌یه‌که‌وه‌ ببه‌زێنێت و ، له‌سه‌ر ئاستی ناوخۆی وڵاتێکدا ، یان له‌سه‌ر ئاستی ناوچه‌یه‌کدا ، یان له‌سه‌ر ئاستی جیهاندا په‌یوه‌ندییه‌کان پێکبهێنێت و په‌ره‌یان پێبدات ؛ له‌به‌ر ئه‌وه‌ بازنه‌ی فراوانیی گرووپه‌کان به‌پێی ئامانجه‌کان و سنووری هه‌ڵسووڕان و کارکردنیان ده‌شێت له‌ ئه‌لقه‌ ئه‌ڵقه‌ی جیاوازدا بن و هه‌ر له‌ ده‌وروبه‌رێکی دیاریکراوی به‌رته‌سکه‌وه‌ تا گشت جیهان بگرێته‌وه‌ .

ئێمه‌ی نه‌وه‌ی ئه‌م سه‌ده‌و هه‌زاره‌ نوێیه‌ هه‌لێکی له‌بارمان بۆ ره‌خساوه‌و ، بۆ ئه‌وه‌ی له‌ کاروانی به‌ره‌وپێشه‌وه‌ کشاوی به‌شه‌رییه‌ت دوانه‌که‌وین ، پێویسته‌ له‌ دوا ئیمکاناته‌ زانستی و ته‌کنه‌لۆژییه‌کانی سه‌رده‌م سوودوه‌ربگرین و بیخه‌ینه‌ خزمه‌تی ئامانجه‌کانمانه‌وه‌ . ‌

فوئاد قەرەداغی

سلێمانی …….. ٢٠١٢ 

 

                                                                 

 

 

 

 

 

لێدوانێک بنووسە